Đây là một trong những vấn đề mà những cá nhân hay doanh nghiệp làm nghề dịch thuật vô cùng quan tâm và e ngại! Không những thế, các bạn học sinh – sinh viên ngành ngôn ngữ học cũng lo lắng khi mà các phương tiện dịch máy đang trở nên rất phổ biến.
Các công cụ dịch thuật như Google Dịch được cải tiến không ngừng qua các năm và gần đây là sự xuất hiện của ChatGPT được cảnh báo sẽ tác động đến nhân lực của nhiều ngành nghề, trong đó có biên-phiên dịch.
AI chỉ là một loại công cụ hỗ trợ, không thể làm tốt bằng con người !
Tiện lợi là thế, song AI vẫn còn nhiều điểm hạn chế, nói cách khác là không thể đáp ứng toàn bộ yêu cầu của nghề biên-phiên dịch. AI có năng lực dịch thuật để tạo ra bản dịch ở mức chấp nhận được, nhưng lại thiếu đi năng lực dịch giả gồm các kỹ năng tương tác cá nhân, hiểu biết văn hóa, ứng xử nghề nghiệp... để cho ra bản dịch tốt, nhất là với các văn bản có nội dung chuyên ngành, AI không đảm bảo độ chính xác của thông điệp vì chưa hiểu hết được đối tượng, không gian và thời gian tiếp nhận bản dịch. Ngoài ra, công cụ AI chỉ chuyển đổi ngôn ngữ mà thiếu đi tính cảm xúc cần có, khiến bản dịch mất tự nhiên. "AI không cảm thụ tốt bằng biên-phiên dịch viên. Cách dùng từ của bản dịch máy còn cứng nhắc, chỉ truyền đạt thông tin đơn thuần, còn con người có cảm xúc nên bản dịch mang tính văn học, trôi chảy hơn.
Theo thực tế, trong quá trình phiên dịch, dịch thuật thì người làm nghề phải đối diện với các ngữ cảnh phi cấu trúc ngữ pháp, những bài phát biểu theo cảm xúc và dòng tư duy logic của diễn giả hay chuyên gia, những buổi họp đàm phán nhiều người với những dòng thông tin đặc thù và một người phiên dịch chuyên nghiệp hoàn toàn có thể chuyển ngữ một cách chuẩn xác, mà điều này AI – Máy dịch không thể làm được. Do đó, tính đến thời điểm hiện tại, các công cụ AI chưa thể thay thế cho kỹ năng dịch thuật của con người, mà chỉ có vai trò hỗ trợ, giúp giảm thiểu sai sót, nâng cao chất lượng dịch.
Sinh viên ngoại ngữ, biên dịch - phiên dịch viên cần làm gì ?
Chính bởi thế, sinh viên không nên quá phụ thuộc vào các ứng dụng dịch thuật, khiến khả năng xử lý ngôn ngữ kém nhạy bén, cảm ngôn không cao, cần nâng cao kỹ năng nghiên cứu về các nội dung chuyên sâu khi AI chưa giải quyết triệt để; tìm hiểu và sử dụng công nghệ trong dịch thuật để các nhà tuyển dụng không phải đào tạo lại từ đầu; chủ động tham gia vào các mạng lưới dịch thuật để tăng cơ hội nghề nghiệp…
Phiên dịch viên – Biên dịch viên cần trau dồi kỹ năng và tri thức để luôn mang lại giá trị cao hơn máy móc. Người làm nghề dịch thuật nếu không muốn bị thất nghiệp thì cần luôn luôn cập nhật và học hỏi, để công nghệ AI và các công cụ dịch máy khác trở thành phương tiện hỗ trợ đắc lực. Đồng thời trau dồi kiến thức để làm phong phú ngôn ngữ chuyên ngành, mang lại giá trị đẳng cấp cho khách hàng của mình.